کفپوش ورزشی
ورزشکاران بسته به رشته‌ی ورزشی خود، همه روزه با خطرات فیزیکی گوناگونی مواجه می‌شوند. یکی از اقداماتی که در کاهش این صدمات می‌توان انجام داد، انتخاب کفپوش ورزشی مناسب برای فضاهای ورزشی است.
در حقیقت، قسمت کف هر فضای ورزشی مهمترین بخش آن محیط است و باید به گونه‌ای باشد که ایمنی، راحتی، سلامتی جسم و ذهن و عملکرد صحیح هر ورزشکاری را فراهم کرده و میزان جراحات و صدمات ممکن را به حداقل برساند. علاوه بر این، کفپوشها باید با تمامی شرایط جوی از جمله برف و باران به خصوص در فضاهای باز سازگار بوده و دارای جذابیت ظاهری نیز باشند. از این رو هنگام انتخاب کفپوش برای فضاهای داخلی و خارجی، باید تمامی این نکات را در نظر گرفت.
در سال 2007، همه کشورها در اتحادیه اروپا استاندارد EN14 904: 2006 را تصویب کردند. این استاندارد که ایمنی، مهمترین عامل در آن است، شامل مجموعه‌ای از حداقل الزامات فنی است که کیفیت و ویژگی‌های کفپوش ورزشی را تعیین می‌کند.
برای کفپوش‌های ورزشی داخل سالن فاکتورهای اصلی که باید مورد توجه قرار گیرند شامل موارد زیر است:
- جذب ضربه (Impact absorption)
- اصطحکاک یکنواخت (Uniform friction)
- تغییر شکل عمودی (Vertical deformation)
- ظرفیت جهش (Bounce capacity )
برای کفپوش‌های ورزشی در فضای باز، و همچنین مخصوص فضاهای چند منظوره، باید از استاندارد اروپاEN 14877، استانداردی که ویژگی‌های پوشش‌های مصنوعی خارجی را تعیین می‌کند، پیروی شود.
برای کف محیط ورزشی در فضای باز عوامل اصلی عبارتند از:
- زهکشی (Drainage)
- مقاومت بالا در برابر اشعه ماورای بنفش (UV resistance)
- رفتار کششی و فشاری مناسب (Compression and traction behavior)
انتخاب یک کفپوش مناسب مزایای دیگری نیز به همراه دارد:
- می‌تواند بازتاب‌های اضافی و مزاحم نور، که ممکن است باعث اختلال در عملکرد ورزشکاران شود را از بین ببرد.
- آسیب‌ها و جراحات را به حداقل رسانده و از این طریق از ورزشکاران محافظت کند.
- مانند یک عایق صوتی عمل کرده و صداهای حاصل از حرکات ورزشکاران و همچنین بالا و پایین رفتن توپ را کاهش داده که در نهایت منتج به افزایش تمرکز ورزشکاران میشود.
- سازگاری بالایی با شرایط جوی گوناگون مانند باران، برف، طوفان و … داشته و مانع نفوذ رطوبت میشود، از این رو به مرور زمان دستخوش تغییرات بزرگی نمی‌گردد.
انواع کفپوش ورزشی
کفپوش چوب جنگلی افرا (maple hardwood)
این نوع کفپوش معمولا برای سالن‌های بسکتبال و بدنسازی استفاده میشود. کفپوش چوبی بادوام بوده و دارای طراحی‌های زیبا و رنگ‌های متنوع است. کفپوش‌های چوبی سالن‌های بدنسازی معمولا یک زیر لایه نیز دارند که به جذب ضربات و شوک‌ها کمک کرده و در بسیاری از موارد به راحتی از کف جدا و مجددا نصب می‌شوند.
تنها نکته‌ی منفی این کفپوشها هزینه‌ی بالای تعمیرات آن است و نسبت به سایر انواع کفپوشها تظبیق پذیری کمتری با سایر ورزش‌ها دارد.
کفپوش لاستیکی بازیافتی (Recycled Rubber)
کفپوش لاستیکی بازیافتی از بازیافت لاستیک‌های کهنه‌ی اتومبیل‌ها به دست می‌آید، از این رو نقش مهمی در کاهش ضایعات داشته و در نتیجه به سلامت محیط زیست کمک می‌کند.
این کفپوش برای بسیاری از اهداف کارایی دارد، و انتخاب مناسبی برای سالن‌های وزنه برداری، تناسب اندام و همچنین سالن‌های آموزشی است. کفپوش ورزشی لاستیکی بازیافتی به صورت‌های رولی و تایلی عرضه میشود و از مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مقرون به صرفه، بسیار با دوام، مقاوم در برابر آب و لکه، تعمیرات آسان.
کفپوش لاستیکی ولکانیزه (Vulcanized Rubber)
برای تهیه‌ی این کفپوشها، لاستیک‌های بازیافتی باید تا اندازه ذرات مشخص خرد شوند، سپس خرده لاستیک‌های حاصل در قالب‌های جداگانه پر شده و در فشار و حرارت بالا پخته می‌شوند که به صورت رولی و تایلی موجود است.
کفپوش لاستیکی ولکانیزه یکی از با دوام‌ترین و دارای بهترین عملکرد در میان کفپوشها است. این کفپوش ممکن است از چندین لایه تشکیل شده باشد تا بالاترین میزان راحتی و جذب ضربه را فراهم کند که برای بسیاری از فضاها از سالن‌های وزنه برداری گرفته تا زمینهای خانگی چند منظوره انتخاب مناسبی است.
لایههای بالایی دارای بالاترین مقاومت در برابر لغزش، ضد میکروب، بدون تخلخل و دارای تعمیرات آسان هستند. این کفپوشها همچنین می‌توانند در برابر بارهای وارده مقاومت خوبی از خود نشان دهند.
کفپوش گرانولی EPDM
این کفپوش یک ترکیب گرانول لاستیکی است که از پلیمرهای خاصی (Ethylene Propylene Diene Monomer) تشکیل شده است که خاصیت ارتجاعی و مقاومت در برابر اشعه UV را تضمین می‌کند.
به همین دلیل از لاستیک EPDM به عنوان کفپوش‌های ورزشی فضاهای چند منظوره، زمینهای تنیس، پیست‌های ورزشی داخل و خارج سالنی و همچنین کفپوش ضد ضربه برای مدارس، پارک‌ها، زمینهای بازی و غیره استفاده میشود. این گرانول های EPDM یا در رزین‌های پلی یورتان فشرده شده یا با یک چسب پلی یورتان تک جزئی (خنثی یا رنگی) مخلوط می‌شوند، سپس در محل ریخته شده و یک سطح یکپارچه ایجاد می‌کنند. این نوع از کفپوش در طرح و رنگ‌های مختلف موجود است و مانند یک محافظ حیاتی برای کودکان در زمینهای بازی عمل می‌کند.
از دیگر مزایای این کفپوش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مقاوم در برابر فرسایش، عمر مفید طولانی، چسبندگی بالا، ضد لغزش، مقاوم در برابر اسیدها و بازها، مناسب برای هر فصل و هر دمایی، قابل بازیافت، فاقد آلودگی و ترکیبات سمی، نصب آسان
کفپوش ورزشی پلی یورتان (PU-Sport Flooring)
کفپوش ورزشی پلی یورتانی از گروه‌های پلی یورتانی (حاصل واکنش بین گروه هیدروکسیل و گروه ایزوسیانات) و ترکیب با چندین ماده مختلف از جمله لاستیک، چسب، پرایمر و … تولید میشود. از این کفپوش به دلیل کیفیت بالا و تطبیق پذیری خوب با شرایط گوناگون جوی به عنوان کفپوش ورزشی در سرتا سر جهان استفاده میشود. مقاومت لغزشی بسیار بالای کفپوش ورزشی پلی یورتان، دوام بالا و ویژگی‌های الاستیکی پلی یورتان موجب میشود که در تمامی ورزش‌ها و حتی فضاهای غیر ورزشی مانند نمایشگاه‌ها، سالن‌های امتحان و غیره استفاده شده و این کفپوش را به یک انتخاب چند منظوره تبدیل کند.
دیگر مزایای منحصر به فرد کفپوش‌های ورزشی پلی یورتان:
- کفپوش‌های پیوسته و بدون درز
- مقاومت عالی در برابر فرسایش
- تعمیرات کوتاه مدت و حتی بلند مدت آسان
- قابلیت استفاده مجدد
- طراحی و رنگ بندی گوناگون متناسب با هدف مورد نظر
- مقاومت بالا برای تحمل بار ورزشکاران و تجهیزات ورزشی
- مقاوم در برابر باکتری‌ها و قارچ‌ها: بهداشتی
مزیت دیگر کفپوش‌های پلی یورتانی از نقطه نظر زیست محیطی است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی، پلی یورتان‌های تولیدی فاقد فلزات سنگین و VOCs که موجب صدمه زدن به سلامتی ورزشکاران می‌شدند، هستند. از طرف دیگر دوام و طول عمر بالای این ماده نیاز به تعویض را کاهش می‌دهد که به نوبه‌ی خود نقش بزرگی را در کاهش ضایعات ایفا می‌کند ، این نکته موجب کاهش قابل توجه هزینه‌ها نیز میشود.
کفپوش ورزشی وینیلی (Vinyl Sport Flooring)
کفپوش‌های وینیلی یک عبارت جایگزین برای کفپوش‌های PVC یا پلی وینیلی است که اصلی‌ترین جز تشکیل دهنده‌ی آن پلیمرهای پلی وینیل کلرید (polyvinyl chloride) (سومین گروه فراوان از پلیمرهای پلاستیکی سنتز شده بعد از پلی اتیلین و پلی پروپیلن) است و شامل اجزای دیگری از جمله پرکننده‌ها، لایههای محافظ، رنگ، فایبر گلاس، چسب و… هستند.
این کفپوشها بسیار منعطف بوده و امنیت و راحتی را برای ورزشکاران فراهم می‌کنند. کفپوش‌های PVC مناسب سالن‌های ورزشی سرپوشیده، مانند سالن والیبال و بسکتبال و همچنین سالن‌های چند منظوره هستند که در رنگ‌ها و ضخامت‌های مختلف و به صورت‌های رولی، پارکتی و تایلی بنا بر هدف مورد نظر عرضه می‌شوند.
از مزایای کفپوش‌های PVC می توان به مواردی از جمله: جاذب صدا، ضدآب، ضد خوردگی، ضد آتش، مقاوم در برابر فرسایش، اشعه UV، رطوبت، ساختار پیوسته و بدون درز، جاذب ضربه، بادوام و دارای عمر مفید طولانی اشاره کرد.
این کفپوشها همچنین می توانند جایگزین کفپوش‌های چوبی شده و بدین ترتیب موجب کاهش قطع درختان و در نتیجه حفظ منابع طبیعی شود.
کفپوش ورزشی تاتامی (Tatami Sport Flooring)
کفپوش تاتامی از فوم سلول-بسته‌ی EVA (Ethylene-vinyl acetate) با دانسیته‌‌ی بالا تشکیل شده است که ساختاری نرم، ضد آب و بهم پیوسته دارد و در طرح ها و رنگ‌های گوناگون عرضه میشود. تاتامی مقاومت بالایی در برابر ضربه دارد، از این رو یک کفپوش ایده آل برای سالن‌های ورزش‌های رزمی مانند کاراته، جودو، تکواندو، کونگ فو و … است، همچنین قابل استفاده در سالن‌های بدنسازی و مهدها و زمینهای بازی کودک نیز می‌باشد. این کفپوش از بروز صدمات به پا، کمر و دست ورزشکاران جلوگیری کرده و یک کفپوش بهداشتی است. از دیگر مزایای آن می‌توان به نصب آسان و قیمت مقرون به صرفه اشاره کرد.
کفپوش ورزشی اپوکسی (Epoxy Sport Flooring)
کفپوش اپوکسی پس از یکبار جامد شدن، توسط تجهیزات پردازشی پیشرفته تکنولوژیکی ساخته میشود. ساختار منظم و یکپارچه این محصول را از تأثیر محیط و آب و هوا محافظت می‌کند تا از خواص فیزیکی و شیمیایی عالی و پایدار اطمینان حاصل کند.
سیستم کفپوش اپوکسی مقاومت زیادی در برابر سایش و فشار دارد و می‌تواند نیاز مدارس یا استادیوم‌های مختلف را برای استفاده مداوم به مدت طولانی برطرف کند. کفپوش اپوکسی مخصوص زمین ورزشی بطور خاص طراحی میشود به عنوان مثال کفپوش زمینهای بسکتبال، زمینهای تنیس، زمین بازی هاکی و بسیاری دیگر از ورزش‌ها در محیط داخلی و خارجی.
مزایای کفپوش اپوکسی برای زمین ورزشی
- کیفیت بالا در هرلایه یا هر درجه حرارت
- دارای عمرمفید طولانی
- قابلیت رنگ‌پذیری و همچنین حفظ رنگ واضح خود برای مدت زمان طولانی
- مناسب برای همه شرایط جوی
- خاصیت ارتجاعی و انعطاف پذیری
- کاهش مصرف نیروی بدنی و بهبود نتایج بازی
- جذب نیروهای ضربه پا و در نتیجه کاهش آسیب دیدگی ورزشی
کفپوش ورزشی آکریلیک (Acrylic Sport Flooring)
کفپوش‌های آکریلیک یک کفپوش بدون درز هستند و از چندین لایه‌ی مختلف شامل پرایمر، رزین‌های آکریلیک، چسب‌ها، پوشش‌ها، رنگ‌ها و… تشکیل شده‌اند که روی پایه‌ی آسفالتی یا بتنی سوار می‌شوند.
این نوع از کفپوشها هم برای ورزش های داخل سالنی و هم ورزش در فضای باز مناسب هستند و برای زمین های بسکتبال، تنیس، بد مینتون، مسیرهای پیاده روی، دوچرخه سواری، سالن های چندمنظوره و… انتخاب خوبی می‌باشند.
از مزایای کفپوش‌های اکریلیک می‌توان به تنوع در طرح و رنگ، دوام و عمر مفید بالا، تطبیق پذیری بالا با انواع شرایط آب و هوایی و همچنین هزینه‌ی کم تعمیرات اشاره کرد.
کفپوش تارتان (Tartan Flooring)
تارتان به طور کلی کفپوشی است که متشکل از دو یا تعداد بیشتر از لایه‌ی گرانول پلاستیکی است. این لایه‌ها می‌توانند از مواد مختلفی مانند SBR، گرانول‌های لاستیکی EPDM و پلی یورتان تشکیل شوند.کفپوش تارتان بیشتر برای زمینهای دو و میدانی استفاده میشود و به سه صورت زیر قابل اجرا است:
- سیستم‌های ساندویچی دو ومیدانی
- سیستم های اسپری زمینهای دو
- پوشش‌های کامل پلی یورتانی
هر سه سیستم غیر قابل نفوذ بوده که توسط انجمن بین المللی فدراسیون دوومیدانی (IAAF) تأیید شده است.
نصب و آماده سازی پیست ورزشی معمولاً از لاستیک SBR در پایین و لاستیک EPDM با رنگ‌های دلخواه در بالا ساخته میشود. لایههای سطحی با ریختن لاستیک داغ درجا و در محل کامل می‌شوند.
مراحل نصب پیست ورزشی به طور خلاصه به شرح زیر است:
- تسطیح زمین
- قرار دادن کانال تخلیه و همچنین زهکشی مناسب در دو طرف پیست
- سنگ فرش و تسطیح لایه سطحی SBR در هنگام گرم بودن
- سنگ فرش و تسطیح لایه سطحی EPDM هنگام گرم بودن
- پوشش پلی یورتان که می‌توان آن را با توجه به سیستم اعمال کرد.
در انتها برای هر سه سیستم، خط کشی سطح با توجه به مشخصات IAAF با یک رنگ پلی یورتان خاص ساخته میشود.
از مزایای کفپوش تارتان می‌توان به خاصیت الاستیکی، جذب بالای ضربه، ضد لغزش، اشاره کرد که موجب راحتی عملکرد ورزشکاران شده و جراحات را کاهش می دهد.
چمن مصنوعی (Artificial Turf)
این نوع از کفپوشها از الیاف رشته‌ای با دوام تشکیل شده‌اند که از لحاظ ظاهری شبیه به چمن طبیعی است. این الیاف روی یک بستر لاستیکی ولکانیزه سوار شده‌اند که نقش خاک را ایفا کرده و موجب استحکام کفپوش میشود.
بسیاری چمن مصنوعی را انتخاب می‌کنند به این دلیل که حس چمن طبیعی را برای آنها تداعی می‌کند بدون اینکه دردسرها و هزینه‌های رسیدگی مانند آنها داشته باشد.
چمن‌های مصنوعی معمولا برای ورزش‌هایی که در فضای باز انجام می‌شوند مانند فوتبال، بیسبال و سایر ورزش‌هایی که در گذشته روی چمن طبیعی بازی می شده‌اند، کاربرد دارند.
کفپوش خاک و ماسه
گروه دیگری از ورزش‌ها نیز هستند که باید روی زمینهای حاوی خاک و ماسه انجام شوند مانند ورزش‌های ساحلی (فوتبال ساحلی، والیبال ساحلی و…)، سوارکاری و…. کفپوش این نوع ورزش‌ها از جنس خاک و ماسه‌ی شسته و الک شده است که بنا بر ویژگی‌های هر ورزش باید ترکیب و اندازه‌ی دانه‌ی خاصی برای این نوع کفپوش انتخاب شود تا بهترین عملکرد و ایمنی را برای ورزشکاران فراهم کند.
گردآوری و ترجمه: واحد تولید محتوای گروه صنعتی مکرر
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید