بوتیل استات

فهرست مطالب

بوتیل استات یا نرمال بوتیل استات که معمولا با نام‌های (n-butyl acetate, butyl acetate, butyl ethanoate) نیز شناخته می‌شود، با فرمول مولکولی C₆H₁₂O₂ و از دسته استرها می‌باشد. مایعی بی رنگ است و بویی شبیه به میوه دارد و در برخی از میوه‌ها مانند سیب قرمز وجود دارد، این ماده طعم‌های مشخصی با بوی شیرین موز دارد. و به عنوان طعم دهنده در صنایع غذایی مانند آب نبات‌ها، بستنی، و دیگر محصولات استفاده می‌شود.

ویژگی‌هایی از قبیل انحلال پذیری کم در آب (اما در انواع کتون‌ها، الکل‌ها، استرها و گلیکو‌ل‌ها به راحتی قابل حل می‌باشد)، اشتعال پذیری بالا (در نتیجه باید دور از ترکیبات اکسید کننده و هر نوع حرارت و شعله ای نگه داری شود)، دمای جوش بالا و قطبیت متوسط را دارا می‌باشد.

بوتیل استات که به نام بوتیل اتانوئات نیز شناخته می‌شود، به عنوان حلال در لاک ناخن همراه با اتیل استات، جوهر و … کاربرد دارد. همان طور که گفتیم بوتیل استات که از دسته استرها می‌باشد از واکنش اسید و الکل یعنی استیک اسید و بوتانول حاصل می‌شود.

متداول‌ترین روش تولید تجاری بوتیل استات، استریفیکاسیون بوتانول و اسید استیک است که سپس توسط کاتالیزوری مانند اسید سولفوریک حرارت داده می‌شود و با خارج شدن مولکول آب، تولید می‌شود. استنشاق بوتیل استات، بسیار خطرناک است و باعث سردرد، خواب آلودگی، سوزش دهان، چشم، بینی و حالت تهوع می‌شود.

حتی الامکان باید از ورود این ماده به فاضلاب، زیرزمین یا آب‌راه‌ها جلوگیری کرد. بوتیل استات در غلظت‌های بالا، غلظت بیش از 950 میلی گرم بر متر مکعب، سمی می‌شود.

رایج‌ترین کاربرد صنعتی بوتیل استات در تولید لاک و رنگ به عنوان حلال (به دلیل فراریت کم) است. علاوه بر این، در ساخت چرم مصنوعی، چسب‌های پلاستیکی و پوشش‌ها و روکش‌های سخت استفاده می‌شود.

نرمال بوتیل استات به آسانی در رنگ‌های نیتروسلولزی حل می‌شود و به عنوان یک حلال در لاک‌های نیتروسلولزی کاربرد دارد.

معمولاً در صنعت داروسازی به عنوان حلال یا عامل استخراج برای پردازش روغن‌ها و پوشش‌ها استفاده می‌شود. به عنوان مثال در ساخت پنی سیلین –G، جزء اصلی بسیاری از آنتی بیوتیک‌های تجاری می‌باشد. از دیگر مصارف صنعتی می‌توان به روان کننده‌ها، واسطه‌ها و افزودنی‌های مختلف اشاره کرد.

بوتیل استات در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی به عنوان یک حلال در عطرها و در محصولات تمیز کننده و مراقبت از وسایل نقلیه، به عنوان یک عامل ضد خوردگی کاربرد دارد و به دلیل سختی و انحلال کم آن در آب، در محصولات دارویی به وفور استفاده می‌شود.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای نرمال بوتیل استات استفاده از آن به عنوان یک حلال در صنعت رنگ است و نیز به عنوان یک حلال عالی برای نیترات سلولز، رزین‌ها، پلیمرها و روغن‌ها کاربرد دارد.

کاربردهای بوتیل استات

انواع رنگ‌ها
انواع لاک‌ها
پوشش‌ها
چسب ها
جوهرهای چاپ
صنایع آرایشی و بهداشتی
صنایع چرم (چرم مصنوعی)
صنایع دارویی و آزمایشگاه‌ها (به عنوان حلال)
صنایع غذایی (آب نبات‌ها، بستنی، انواع ماست‌ها و پنیرها)

بوتیل استات دارای چهار ایزومر می‌باشد. این چهار ایزومر، جزء حلال‌های رایج می‌باشند. همان طور که می‌دانیم ایزومرها دو یا چند شکل از یک ترکیب شیمیایی با فرمول مولکولی یکسان، اما فرمول‌های ساختاری متفاوت و خواص شیمیایی و فیزیکی متفاوت هستند.

ایزومرهای بوتیل استات

Tert-بوتیل استات
n-بوتیل استات (نرمال بوتیل استات)
ایزوبوتیل استات
S-بوتیل استات

ترت بوتیل استات (Tert Butyl Acetate)

ترت بوتیل استات، یا TBAc یک مایع قابل اشتعال بی رنگ است و به عنوان حلال در تولید لاک، لعاب، جوهر، چسب، تینر و پاک کننده‌های صنعتی استفاده می‌شود و جزء ترکیبات آلی فرار (VOC) نمی‌باشد. از اسید استیک و ایزوبوتیلن ساخته شده است. همچنین از ترت بوتیل استات به عنوان یک افزودنی به بنزین، برای جلوگیری از ضربه به موتور استفاده می‌شود.

S – بوتیل استات

sec-Butyl acetate یا s-butyl acetate استری است که معمولاً به عنوان حلال در لاک‌ها استفاده می‌شود، در تولید پلیمرهای غیر حلقوی، رزین‌های وینیل و نیتروسلولز نیز استفاده می‌شود. مایعی است قابل اشتعال و شفاف با بوی شیرین.

ایزوبوتیل استات

ایزوبوتیل استات که به نام 2-متیل پروپیل اتانوات یا β-متیل پروپیل استات نیز شناخته می‌شود.

همان طور که گفتیم، متداول‌ترین روش تولید تجاری بوتیل استات، استریفیکاسیون بوتانول و اسید استیک است که سپس توسط کاتالیزوری مانند اسید سولفوریک حرارت داده می‌شود. اگر به جای آن از ایزومر بوتانول استفاده شود، ایزومر بوتیل استات (ایزوبوتیل استات) تشکیل می‌شود. این ماده به عنوان حلال در تولید پلیمر، روغن، رزین و سلولز استفاده می‌شود. به طور طبیعی در میوه‌هایی مانند تمشک، گلابی و سایر گیاهان وجود دارد.